Χάρτης - Καλκούτα (Kolkata)

Η Καλκούτα (χίντι: कोलकता, βεγγαλικά: কলকাতা, αγγλικά: Kolkata) είναι πόλη στο δέλτα του ποταμού Γάγγη, πρωτεύουσα της πολιτείας της Δυτικής Βεγγάλης. Έως το 2001 το όνομα της πόλης αποδιδόταν στα αγγλικά ως Calcutta, το οποίο μεταφέρθηκε στα ελληνικά ως Καλκούτα (η προφορά του ονόματος τόσο στα αγγλικά όσο και στην τοπική γλώσσα ήταν πάντα η ίδια με τη σημερινή, δηλ. Κολκάτα). Κατά την αποικιακή περίοδο, η Καλκούτα ήταν το κέντρο της βρετανικής διοίκησης στην Ινδία ως το το 1911 που η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε στο Νέο Δελχί.

Στην πόλη κατοικούν 4,6 εκατομμύρια κατοίκων και έχει έκταση 185 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η μητροπολιτική περιοχή της Καλκούτας έχει 14,6 εκατομμύρια κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011 και είναι η τρίτη μεγαλύτερη μετά από αυτή του Δελχί και του Μουμπάι (Βομβάη). Το μεγαλύτερο μέρος της πόλης βρίσκεται στην αριστερή όχθη του ποταμού Χούγκλι. Το 17ο αιώνα στην περιοχή της πόλης υπήρχαν τρία χωριά με την ονομασία Καλικάτα, Γκομπινταπούρ και Σουτανούτι. Το 1712 η Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών τα συνένωσε και έχτισε ένα οχυρό, το Φορτ Γουίλιαμ, που αποτέλεσε τον πυρήνα της σημερινής πόλης.

Από τα μέσα του 18ου αιώνα είχε εγκατασταθεί μικρή κοινότητα Ελλήνων στην πόλη. Ο ιερέας Κωνσταντίνος Παρθένιος που διορίστηκε από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως στην Καλκούτα, έφτασε εκεί το 1775 από την Κέρκυρα. Με ενέργειες και χρήματα των ομογενών αλλά και Βρετανών, και με τη βοήθεια του διοικητή Χέιστινγκς, χτίστηκε η πρώτη ελληνική εκκλησία το 1780 και εγκαινιάστηκε στις 6 Αυγούστου 1781, πιθανώς από τον Παρθένιο. Επίσημη γλώσσα είναι η βεγγαλική.

Στα τέλη του 17ου αιώνα, τα τρία χωριά που προηγήθηκαν της Καλκούτας κυβερνούνταν από τους Ναουάμπ της Βεγγάλης υπό την επικυριαρχία των Ναουάμπ. Αφού οι Ναουάμπ χορήγησε στην Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών άδεια εμπορίας το 1690, η περιοχή αναπτύχθηκε από την Εταιρεία σε μια ολοένα και ενισχυμένη εμπορική θέση. Ο Ναουάμπ Σιράτζ ουντ-Νταουλάχ κατέκτησε την Καλκούτα το 1756 και η Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών την ανέκτησε το επόμενο έτος. Το 1793 η Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών ήταν αρκετά ισχυρή ώστε να καταργήσει το Νιζαμάτ (τοπική κυριαρχία) και ανέλαβε την πλήρη κυριαρχία της περιοχής. Σύμφωνα με τη κυβέρνηση της εταιρείας και αργότερα κάτω από τις Βρετανικής Ινδίας η Καλκούτα χρησίμευσε ως πρωτεύουσα των βρετανικών εδαφών στην Ινδία μέχρι το 1911, όταν τα γεωγραφικά μειονεκτήματά της, σε συνδυασμό με τον αυξανόμενο εθνικισμό στη Βεγγάλη, οδήγησαν σε μετατόπιση της πρωτεύουσας στο Νέο Δελχί. Η Καλκούτα ήταν το κέντρο του ινδικού κινήματος ανεξαρτησίας. Σήμερα παραμένει μια εστία σύγχρονης κρατικής πολιτικής. Μετά την ανεξαρτησία της Ινδίας το 1947, η Καλκούτα, που κάποτε ήταν κέντρο της σύγχρονης ινδικής εκπαίδευσης, επιστήμης, πολιτισμού και πολιτικής, υπέστη πολλές δεκαετίες οικονομικής στασιμότητας.

Ως πυρήνας της Βεγγαλικής Αναγέννησης του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα και θρησκευτικά και εθνολογικά διαφορετικό πολιτιστικό κέντρο στη Βεγγάλη και την Ινδία, η Καλκούτα έχει τοπικές παραδόσεις στο δράμα, την τέχνη, το κινηματογράφο, το θέατρο και τη λογοτεχνία. Πολλοί άνθρωποι από την Καλκούτα - μεταξύ των οποίων αρκετοί βραβευθέντες με Νόμπελ - συνέβαλαν στις τέχνες, στις επιστήμες και σε άλλους τομείς. Ο πολιτισμός της Καλκούτας χαρακτηρίζει ιδιαιτερότητες που περιλαμβάνουν χαρακτηριστικές γειτονιές (πάρα) και ελεύθερες πνευματικές ανταλλαγές (άντα). Το μερίδιο της Δυτικής Βεγγάλης στην κινηματογραφική βιομηχανία της Βεγγαλικής γλώσσας βασίζεται στην πόλη, η οποία φιλοξενεί επίσης σεβαστά πολιτιστικά ιδρύματα εθνικής σημασίας, όπως η Ακαδημία Καλών Τεχνών, το Μνημείο Βικτώριας, η Ασιατική Εταιρεία, το Ινδικό Μουσείο και η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ινδίας. Μεταξύ των επαγγελματικών επιστημονικών ιδρυμάτων, η Καλκούτα φιλοξενεί την Αγροκηπευτική Εταιρεία της Ινδίας, τη Γεωλογική Έρευνα της Ινδίας, τη Βοτανική Έρευνα της Ινδίας, την Μαθηματική Εταιρεία της Καλκούτας, το Σύνδεσμο Ινδικού Επιστημονικού Κογκρέσου, τη Ζωολογική Έρευνα της Ινδίας, το Ινστιτούτο Μηχανικών, την Ανθρωπολογική Έρευνα της Ινδίας και της Ινδικής Ένωσης Δημόσιας Υγείας. Παρόλο που φιλοξενεί μεγάλους χώρους κρίκετ, η Καλκούτα διαφέρει από τις άλλες ινδικές πόλεις δίνοντας σημασία στο ποδόσφαιρο και σε άλλα αθλήματα.

Το όνομα Κολκάτα προέρχεται από τον βεγγαλικό όρο Kôlikata (কলিকাতা, ˈkɔlikat̪a), το όνομα ενός από τα τρία χωριά που προηγήθηκαν της άφιξης των Βρετανών, στην περιοχή όπου τελικά θα εγκατασταθεί η πόλη. Τα άλλα δύο χωριά ήταν το Σουτανούτι και το Γκοβινταπούρ.

Υπάρχουν αρκετές εξηγήσεις για την ετυμολογία αυτού του ονόματος:

* Ο όρος Κολικάτα πιστεύεται ότι είναι παραλλαγή του Kalikkhetrô [ˈkalikʰːet̪rɔ] (কালীক্ষেত্র), που σημαίνει "Χωράφι της [θεάς] Κάλι". Παρομοίως, μπορεί να είναι παραλλαγή του 'Καλικσέτρα' (Σανσκριτικά: कालीक्षेत्र, κυριολεκτικά: "περιοχή της Θεάς Κάλι").

* Μια άλλη θεωρία είναι ότι το όνομα προέρχεται από το Καλιγκάτ.

* Εναλλακτικά, το όνομα μπορεί να προέρχεται από τον βεγγαλικό όρο κιλκίλα (কিলকিলা), ή "επίπεδη περιοχή".